COĞRAFYA OKULLARI

İnsan varoluşundan günümüze kadar coğrafyayla ilgilenmiş merak etmiştir. Sümerlerden , Mısırlılara, Fenikelilerden, Yunanlılara giderek zenginleşen coğrafya bilgisi, Stranbon'la daha da gelişmiştir. Bu birikimler üzerine inşa İskenderiye Coğrafya Okulu Batlamyus gibi önemli coğrafyacılar yetiştirmiştir. Müslümanların Mısır'ı fethinden sonra bu okul , İskenderiye'den  Antakya'ya taşınmıştır.Antakya'da ki Eskül Okulunun kapanmasıyla okulun din ve bilim adamları Harrana gitmişlerdir.

Harran okulunda Yunan,İran ve Hint kültüründen yapılan tercümelerle Müslümanlar coğrafyayla ilgilenmeye başlamışlardır.Harran da kurulan okulun önemini yitirmeye başlamasıyla 9.yy ortaların da Irak'ta Irak Coğrafya Okulu kurulmuştur.Irak Coğrafya Okulunun önemli temsilcileri İbn Hurdazbih , Yak'ubi ,Mes'üdi, İbnül-Fakih , İbn Rüsteh ve Kudame b. Cafer 'dir.

Irak Coğrafya Ekolünün iki önemli temsilcisi İbn Hurdazbih ve Ya'kubi 'dir.

İslam dünyasında Dünyayı ilk olarak tarif eden  ve bu konu üzerine eser veren kişi İbn Hurdazbih'tir.

Bundan dolayı İslam Coğrafyacılarının Babası olarak anılır.

Ya'kubi Bağdat doğumludur.Doğum tarihi hakkında net bir bilgi yoktur. Ya'kubi'nin seyahatlerinin ilkini Ermenistan'a yaptığı seyahat oluşturur.

Uzun süre Ermenistan ne Horasan da yaşayan Ya'kubi , Hindistan ,Çin, Mağrib, İran , Endülüs ve Suriye'nin yanı sıra diğer birçok Arap ülkesine de seyahatler de bulunmuştur.

Irak Coğrafya Okulunun ardından 10.yüzyılın ilk yarısın da şu an Afkanistan sınırları içinde yer alan Belh şehrinde , Belh tarafından bölgesel coğrafya okulu kurulmuştur.İslam ülkelerini 20 iklim bölgesine ayırmışlardır. Belh coğrafyacıları , coğrafi gerçekleri Kuran ve Hadislerdeki kavramlarla açıklamışlardır.

Belh Coğrafya Okulunun kurucusu olan Ebu Zeyd Ahmed Seyl El-Belhi'dir. Bağdat'da Kindi'den ders alan Belhi , Orta Asya 'ya döndükten sonra SUVERÜ'L-EKALİM adıyla bilinen coğrafya kitabını yazmış , İslam ülkelerinin çeşitli yerlerinin haritalarını çizmiştir.

Bu okulun ilk temsilcisi El-İstahri'dir. 10.yy ortalarında tamamladığı ve El-İstahri'nin Dünya Haritası adını verdiği harita , Arap coğrafyasında El Behri Ekolü diye bir akımın içerisin de yer alır.

Belh coğrafya okulunun en parlak coğrafyacısı Makdisi (Mukadesi) 'dir. İslam ülkelerinin en uzak köşelerine seyahatler yapmış ve Ahsenü't-tekasim Ma'rifeti'l-ekalim adlı eserinde yazmıştır.

Çok gezen Makdisi, önceki Belh coğrafyacılarının aksine , yazdıklarının tümünü kendi deneyimlerine dayandırmıştır. Belh Coğrafya Okulunun parlak araştırmacısı Makdisi, Arabist Aiois Sprenger tarafından Yaşamış En Büyük Coğrafyacı olarak isimlendirilmiştir.

Kitabında İslam ülkelerini 14 iklime ayırmış ve iklimlerin coğrafi özellikleri yanında o iklimlerde yaşayan insanların sosyo-ekonomik-kültürel hakkında da bilgiler vermiştir.